Jeugdnatuurgroep

de laatste Nieuwsbrief (augustus 2024)

Weet jij wat grienden zijn?
Ken jij het verschil tussen een bosuil en een grienduil?
Kunnen dotters spinnen?
Zie jij wel eens schaatsenrijders in de zomer?

Jeugd1 Jeugd2 Jeugd3

Informatie voor de kinderen

We nodigen kinderen tussen de 8 en 12 jaar uit samen op stap te gaan om een antwoord op deze vragen te zoeken. Jullie kunnen tussen 10.00 en 12.00 uur bijna elke veertien dagen van de natuur komen genieten. Alleen in de schoolvakanties rusten wij uit. Samen met de mensen van de VVHB kunnen jullie de natuur beleven, leren waarom de bever een burcht bouwt, zien hoe een torenvalk achter zijn prooi aan jaagt, horen hoe de blauwborst zingt, de geur van de Biesboschmodder ruiken en waterpeper proeven. Zorg dat jij er bij bent! Je kunt 3 keer gratis meedoen om te kijken of je het leuk vindt om je bij ons aan te sluiten. Daarna vragen we je vaste deelnemer van onze groep te worden. Omdat we met een vaste kleine groep op pad willen gaan moet je je vooraf aanmelden.

Voor meer informatie en opgeven: gebruik het contactformulier op deze website.

Recente activiteiten

(Klik op de plaatjes om het logboek van de kinderen te zien)

Logboek 19-10-2024 19 oktober 2024: Nacht van de Nacht

Een wandeling door bekend gebied, maar op een ander tijdstip! Het gebied was de omgeving van het Biesboschcentrum, de tijd 18:00 uur. De tijd dat het donker begint te worden.
Een week later zou het de Nacht van de Nacht zijn, de nacht waarop aandacht gevraagd wordt voor het verdwijnen van de duisternis, doordat de mensen zoveel kunstlicht laten schijnen. Soms is dat nodig, vaak ook niet. Het kost dan onnodig veel energie, en het verstoort de natuur. Dieren weten niet meer wanneer het dag of nacht is, en ze kunnen de weg kwijtraken.
Maar ook deze avond was geschikt voor een wandeling, we konden de Volle Maan zien opkomen, en als het erg meezat konden we zelfs een komeet zien. Maar dan moest er wel een heldere hemel zijn, en helaas was het die avond bewolkt. Toch hebben we, toen we halverwege gestopt zijn om even wat chocolademelk te drinken, de maan nog zien opkomen, als een grote rode bol. Planeten, kometen en sterren hebben we helaas niet kunnen zien.

5 oktober 2024: Bodemdiertjes
29 juni 2024: Kanotocht

De allerlaatste bijeenkomst dit jaar: een vaartocht door de Biesbosch met kano’s en fluisterboten. We hadden deze tocht eigenlijk gepland op 15 juni, maar toen is de tocht vanwege de weersvooruitzichten afgelast. Gelukkig kon het deze keer wel doorgaan.
De oudste kinderen hebben twee uur gekanood, de anderen hebben afwisselend gevaren met kano’s en fluisterboten. Ook deze avond bleef het niet helemaal droog, maar dat mocht de pret niet drukken!
Na de vaartocht hebben we het seizoen afgesloten met … pannenkoeken! Bart toverde een enorme stapel zelfgebakken pannenkoeken tevoorschijn, die in een geweldig tempo ook weer verdween.
We hebben voor deze activiteiten veel hulp gehad van ouders, en ook van kanogidsen en fluisterbootstuurlieden. Allemaal bedankt voor jullie bijdrage aan deze mooie en feestelijke afsluiting van weer een seizoen Biesboschonderzoekers.

1 juni 2024: Natuurbescherming

Het was een dag die samenviel met een aantal memorabele gebeurtenissen:

  • Het jubileumjaar van Nationaal Park de Biesbosch – 30 jaar
  • Staatsbosbeheer – 125 jaar
  • Het weekend van de Natuur en Dag van de Biodiversiteit.

Na de gebruikelijke rondvraag gestart met de PP over biodiversiteit.
Wat is een biotoop, wat hebben schimmels, bacteriën, planten en dieren nodig om te kunnen leven. De 5 V’s, veiligheid, voortplanting, voedsel, vocht en verbinding. Waarom zijn ze zo belangrijk in de natuur, hoe hangen de soorten met elkaar samen. Wat gebeurt er als een schakeltje of meerdere schakeltjes wegvallen.

Na deze uitleg zijn we naar het GMP gegaan met opdrachten om de biodiversiteit te onderzoeken. Gewapend met loeppotjes, witte paraplu’s (om diertjes op te vangen die na schudden uit bomen vielen) en opdrachtenvel. Het aantal verschillende soorten gevonden diertjes, insecten viel tegen en het was te koud voor rondvliegende vlinders.

Toch was het al met al een leuke ochtend.

Logboek 18-05-2024 18 mei 2024: Eb en vloed

Vandaag hebben we een leuke en leerzame dag gehad! We hebben het gehad over het fascinerende fenomeen van eb en vloed en hoe stromingen werken. Eb en vloed zijn de bewegingen van het water die ontstaan door de aantrekkingskracht van de maan en de zon. Tijdens eb trekt het water zich terug en bij vloed komt het water weer op. Dit veroorzaakt stromingen in het water die van groot belang zijn voor de natuur en de scheepvaart. Maar ook hebben we het gehad over de veiligheid, want soms kunnen deze stromingen heel sterk zijn. In de groepsruimte hebben we gekeken naar een serie interessante filmpjes over eb en vloed en ook over muien, de sterke stromingen die naar zee stromen. Na de filmpjes gingen we naar buiten om de theorie in de praktijk te brengen. We zochten verschillende waterstromen op en onderzochten welke kant het water op stroomde door bootjes van riet in het water te gooien. Ook hebben we gezien dat het waterniveau al tijdens de bijeenkomst erg was veranderd! Terug bij de picknicktafels speelden we een uitdagend waterspel. De kinderen werden in twee teams verdeeld en kregen de opdracht om water van de ene emmer naar de andere te verplaatsen. Eerst deden ze dit individueel, en daarna moesten ze als een ’trein’ samenwerken door het water door te geven van bekertje naar bekertje. Het team dat het snelst was en de emmer het volst hield, won de wedstrijd. Gelukkig was het lekker weer, want het ging nog wel eens mis!

4 mei 2024: Landbouw in de Biesbosch

Deze ochtend waren we te gast bij zorgboerderij “De Zuidpunt”, inderdaad op het zuidelijke puntje van het Eiland van Dordrecht. We waren maar met weinig, het was vakantie en veel kinderen waren weg. Maar met het kleine clubje hadden we een mooie ochtend, rondgeleid door boer Cors.
Allereerst moesten de lammetjes gevoerd worden. Wat kunnen die beesten snel drinken! Verder hebben we de tuin bekeken, waar allerlei groenten gekweekt worden. Bloemkolen, bietjes, sla, courgettes en nog veel meer. Een deel groeide in de kassen, waar het voelbaar warmer was, en een deel buiten.
We hebben ook nog gekeken in de schuur met aardappelen en allerlei machines, we hebben pompoenzaadjes gepoot in bakjes, en ook nog de eieren verzameld uit het kippenhok. En we mochten de eieren nog meenemen ook!

Logboek 20-4-2024 20 april 2024: De Jonge Griendwerker

Deze ochtend was een speciale, want de Jeugdnatuurgroep was jarig: de club kwam voor het eerst bijeen op zaterdag 17 april 2004, en bestaat dus inmiddels 20 jaar!
Daarom deze keer een wat uitgebreider programma. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van het geheel door vrijwilligers ontwikkelde programma “De Jonge Griendwerker”. Dat duurde wel 4 uur, maar de tijd vloog voorbij. We zijn honderd jaar in de tijd gereisd en we hebben ervaren hoe het toen was om griendwerker te zijn. We hebben bruggen gebouwd, burries gemaakt, een schrankkeet gebouwd en een aoi gemaakt. Allemaal griendwerkerstaal: een burrie is een soort brancard om spullen op te vervoeren, een schrankkeet is een hutje gemaakt van wilgenhout en rietmatten, en een aoi is een simpele buiten-WC.
Ook het eten was in stijl: aardappels met lawaaisaus. Het was het kostje van de griendwerkers: gekookte aardappelen met een saus van spek met azijn en uien. Als het kookwater toegevoegd wordt gaat het sissen, vandaar de naam. En het was nog lekker ook!

6 april 2024: Naar de Tongplaat
Logboek 23-03-2024 23 maart 2024: Plantengallen
Logboek 9-03-2024 9 maart 2024: Werkochtend: Wilgen knotten

Op deze mooie lenteochtend hebben we een stukje natuurbeheer gedaan. Wilgen knotten. De wilgen vlak naast het bezoekerscentrum waren weer aan een knotbeurt toe. Doe ja dat niet, dan worden de takken te zwaar en valt de wilg uit elkaar. We hadden dit in de herfst al willen doen, maar toen stond er veel te veel water in het gebied. Nu waren we al weer aan de late kant, want de wilgen begonnen al weer uit te lopen en te bloeien.
Met zagen, takkenscharen en snoeischaren gingen we aan de slag. De takken werden naar een hoop gesleept, waar Leen de mooie er uit zocht die weer gebruikt konden worden voor nieuwe aanplant. Want je plant een nieuwe wilg simpelweg door een tak de grond in te duwen.

Logboek 24-02-2024 24 februari 2024: Opruimactie

We noemen ons wel de Biesboschonderzoekers, maar we doen meer dan dat! Op deze zaterdag hebben we afval opgeruimd in de Biesbosch. We hebben de afgelopen tijd regelmatig hoog water gehad, en dan laat het rivierwater van alles achter op de oevers. Er zit veel plantenafval bij, zoals riet, maar dat is niet erg, dat ruimt de natuur zelf wel weer op. Helaas zit er ook veel mensenafval tussen, en dat verdwijnt vaak niet vanzelf. Vooral veel plastic, dat maar moeilijk afbreekt en uiteindelijk vaak in stukjes in de oceanen belandt.
We zijn met de Sterling naar de Boetersloot gevaren, daar zijn we in 2 groepen van boord gegaan. Gewapend met knijpers en handschoenen hebben we een stuk oever van de Nieuwe Merwede schoongemaakt. We vonden onder andere resten van tuinstoelen, en een groot en dik stuk touw. Als beloning kregen we nog chocolademelk met een krentenbol.

10 februari 2024: De mol

Deze ochtend hadden we als thema mollen (Talpa).
We hebben meegedaan aan de landelijke mollentelling van februari. Eerst een powerpoint presentatie met verhaal over de leefwijze van een mol. We zien hem niet maar wel zijn hopen! Kort filmpje gekeken van gravende mol.
Daarna zijn we in 3 groepjes ieder naar een ander gedeelte van de Biesbosch gegaan. Gewapend met lepels en afzetlint.
Met lepels gegraven in een molshoop naar de ingang van de gang. Toen dat eenmaal lukte werden de kinderen enthousiast.
Daarna met afzetlint de molshopen met elkaar verbonden tot een groot ‘web’ om een beetje indruk te krijgen van zijn graafwerkzaamheden onder de grond. Tot slot nog het aantal hopen geteld, 26-73-150.
Een groepje had ook nog het geluk om een reeënschedel te vinden en wat botten. In het centrum heeft Marionnel uitleg gegeven over het gebit van de ree en hoe je een schedel mooi schoon kunt krijgen. Tot slot nog wormen ‘geaaid’ en naar hun bewegingen geluisterd in een plasticbeker. Ook de voortplanting van de worm kwam aan bod.
Het was een leuke, leerzame ochtend en gelukkig geen regen.

Logboek 27-01-2024 27 januari 2024: Wintervogels in de Biesbosch

De Nieuwe Dordtse Biesbosch bleek al aardig bekend bij jullie. Velen zijn er al vaker geweest. Dit gebied is een verbindingszone tussen het deel van de Biesbosch bij het Biesbosch Centrum Dordrecht (oorspronkelijk heet dit deel Sliedrechtse Biesbosch) en de echte Dordtse Biesbosch (in de buurt van de Moerdijkbrug). Heel vroeger waren hier ook grienden en kon het water tot aan de Wieldrechtse Zeedijk komen. Later werden dit landbouwpolders.
Thuis hadden de meeste kinderen al gekeken naar het programma Klokhuis. Hierin werd uitgelegd hoe vogels weten waar ze naar toe moeten als ze gaan trekken als het in het noorden kouder wordt. Vandaag gingen we op zoek naar vogels die hier overwinteren. Het was een mooie zonnige dag en niet heel erg koud. In drie groepen gingen we op stap. Bij elkaar hebben we wel zo’n 15 soorten vogels gezien: smient, slobeend, meerkoet, tafeleend, aalscholver, kuifeend, grauwe gans, bergeend, krakeend (en niet kakeend ), nijlgans, knobbelzwaan, kolgans. Het werd zelfs zo warm dat veel kinderen hun jas aan Hans hebben gegeven. Aan het einde babbelden we nog even na met een kop chocolademelk.
Thuis gingen veel van jullie dit weekend nog meer ‘vogelen’ voor de Tuinvogeltelling.

Logboek 24-01-2024 13 januari 2024: Speurtocht
Logboek 9-12-2023 9 december 2023: Vogelvoederhuisjes maken

Vandaag de laatste bijeenkomst van 2023. We hebben weer een leuk jaar achter de rug met enthousiaste kinderen en een gevarieerd programma.
Vanochtend zijn we van melkpakken vogelvoerderhuisjes gaan maken. De materialen daarvoor zijn enige weken geleden reeds op het griendmuseumeiland verzameld en hebben te drogen gelegen in de Burcht. Zelf brachten de kinderen een leeg melkpak mee.
Eerst hebben we de kinderen d.m.v. een PowerPoint laten kennismaken met onze tuinvogels.
Welke vogels kun je aantreffen in de tuin in de winter, het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes, blijven ze allemaal hier en zijn er ook vogels uit Scandinavië op bezoek.
Wat opgezette vogeltjes getoond wat bij het zien van het winterkoninkje de kreet ontlokte ‘wat zijn ze klein’. Daarna voorbeelden laten zien wat je zoal voor huisje kan maken van zo’n melkpak.
Na deze ‘les’ zijn we gaan knutselen. Er werd geknipt, geplakt en geverfd. Een paar kinderen waren wat eerder klaar en zijn nog even mee naar buiten genomen. Aan het eind hebben we met elkaar alles weer opgeruimd en nog chocomelk met een speculaasje genuttigd.
De kinderen zijn met een leuk voederhuisje en zakje vogelvoer naar huis gegaan.

Logboek 25-11-2023 25 november 2023: Natuurwerkochtend

25-11-2023: Natuurwerkochtend
Deze ochtend stond op het programma: werken in de natuur. Vaak gaan we dan wilgen knotten, maar daarvoor waren we te vroeg, de wilgen hadden nog te veel bladeren aan hun takken. En in een deel van het gebied rond het centrum, het laarzenpad bijvoorbeeld: daar konden we al helemaal niet komen vanwege het hoge water.
Na een korte inleiding gingen we aan het werk. Maar eerst hebben we nog even naar het Moldiep gekeken, aangemoedigd door een filmpje over het hoge water in de Biesbosch. In de Noordwaard liep het water over de dijk, en ook het Moldiep was een stukje buiten zijn oevers gegaan.
Het werken hield deze keer in: het verwijderen van brandnetels, zodat daar meer andere planten kunnen groeien, het vrijmaken van een stuk pad, en wat snoeiwerk. Tussendoor konden we nog een kijkje nemen in het beverbos, een stukje natuur waar je normaal niet mag komen.

11 november 2023: Verzamelen in de herfst

Eigenlijk zouden we deze keer naar een ander gebied gaan in de
Biesbosch, namelijk het natuurpad bij de Oosthaven. Maar de weersverwachting zag er slecht uit en het water stond er zo hoog dat de paden niet begaanbaar waren. We zijn daarom toch in het Biesboschcentrum gebleven. Eerst hebben we een interviewspel gedaan over de herfst in een carousselopstelling.
Daarna zijn we met een fluisterboot naar het griendmuseumpad gegaan om natuurmateriaal te verzamelen voor het bekleden van de vogelhuisjes die we in december gaan maken. Onderweg hebben we veel leuke dingen ontdekt die te maken hebben met de herfst.

Logboek 28-10-2023 28 oktober 2023: Nacht van de Nacht

Dit was een bijzondere avond. Het was Volle Maan, er zou die nacht ook een Maansverduistering zijn! En het was ook de nacht waarin de klok een uur terug gezet zou worden, van de zomertijd naar de wintertijd. Zodat we ’s morgens wat meer licht hebben.
En het was ook nog: de Nacht van de Nacht. Deze nacht wordt er aandacht voor gevraagd dat het op veel plaatsen nooit meer echt donker wordt, omdat er overal licht brandt, zoals lantaarnpalen en verlichting van gebouwen. En dat betekent veel verstoring van dieren: sommige dieren, zoals uilen of vleermuizen, hebben het donker nodig om te jagen. Andere dieren hebben juist duisternis nodig om te kunnen rusten.
We zijn gaan wandelen, en langzamerhand werd het donkerder. Je ziet dan steeds minder kleuren. Maar omdat de maan zo helder was, was het nooit echt aardedonker. Gelukkig was het niet helemaal bewolkt, zodat we de Maan, en ook de planeet Jupiter, goed konden zien. Na de wandeling was er ter afsluiting een beker warme chocomel, en een krentenbol.

14 oktober 2023: Spinnen

Op deze ochtend – 14 oktober – ging het over spinnen. Brrr. Eng? Valt best mee, de meeste spinnen die we hier zien kunnen je echt helemaal niets aandoen. En er zijn er heel veel, in een gewoon huis wel 1500, en toch zie je daarvan altijd maar een paar.
Er werd uitgelegd wat het verschil was tussen spinnen en andere beestjes. Spinnen hebben wel geen oren, maar kunnen toch horen. Ogen hebben ze ook, wel 6 of 8. Ze leggen hun eieren in eicocons, en die kunnen heel bijzondere vormen hebben! En ze kunnen natuurlijk draden spinnen, om een web mee te maken, of een prooi in te spinnen. Ze kunnen zelfs, hangend aan een draadje, heel ver vliegen op de wind.
Na de uitleg volgde een spel, en daarna was het spinnen zoeken. In een “spinnenval” bleken alleen een aantal loopkevers te zitten. Veel spinnen waren er niet makkelijk te vinden, maar toch wel een paar, en ook een hooiwagen. Na nog een spel was het alweer tijd voor de limonade.

Logboek 23-9-2023 30 september 2023: Otters

De otter: een nieuwkomer in de Biesbosch die we deze keer als onderwerp hadden. Na een presentatie met veel kennis over de otter, gingen we ons buiten inleven in het leven van de otter. Wat zou een mooi plekje zijn voor een otterverblijf? Welk voedsel zou je eten als je een otter was? Loop zoals een otter zwemt (voor echt zwemmen was het te koud).

Logboek 16-9-2023 16 september 2023: Waterbeestjes

Het was de eerste bijeenkomst na de zomervakantie.
Van een aantal kinderen hadden we, voor de vakantie, afscheid genomen. Finn en Seth waren vanochtend de nieuwkomers. Welkom!
Vandaag ‘Waterbeestjes’ wat leeft er zoal in de sloot. Wat is hun plaats in de voedselketen en hoe is hun leefwijze.
We hebben eerst een PowerPoint bekeken met vele afbeeldingen en zijn daarna gewapend met schepnetten, teiltjes en zoekkaarten naar een slootje gelopen. Zouden we vinden wat we gezien hebben?
Het viel niet tegen. Zeer veel waterslakken en kleine waterbeestjes. We zagen o.a. libellenlarven, larven van waterjuffers, bootsmannetjes en watervlooien. Kikkers werden ook gevangen en weer snel losgelaten.
Met een onderwaterkijker werd nog gespeurd in het water. Helaas was recent gebaggerd en waren veel waterplanten verdwenen. We hebben allemaal droge voeten gehouden.
Het was een leuke ochtend die we afsloten in het klaslokaal met drinken en een koekje.

17 juni 2023: Fluistervaren met Pannenkoeken

Deze warme zaterdagavond was alweer de afsluiting van het seizoen! We hebben een flink stuk door de Biesbosch gevaren met fluisterbootjes, door brede en ook smallere kreken, om aan land te gaan op een gebiedje dat de “Nieuwe Kat” heet. Het was niet gemakkelijk een mooie plek te vinden voor de picknick, want er stonden veel bramen en brandnetels. Maar bij en in de bootjes hebben we heerlijk kunnen genieten van de pannenkoeken, gebakken door de moeder van Bart!
Gezelligheid kent geen tijd, en terwijl we nog lekker aan het weten waren moesten we alweer terug. We hebben nog gauw afscheid genomen van Noor en Aicha. En wat de anderen betreft: tot ziens na de vakantie!

27 mei 2023: Herbarium maken – tweede keer

We begonnen ermee nog wat door te praten over het verhaal van de vorige keer, over plantenrechten. We hadden als opdracht daar nog eens over na te denken. We vonden dat planten niet dezelfde rechten hebben als dieren, en dieren weer niet dezelfde als mensen. Want mensen sluit je niet op en eet je al helemaal niet. Dieren wel, al vinden sommigen dat je dieren ook niet moet eten. Sommige dieren, die we achter een hek zetten, mogen straks niet meer opgesloten worden, zoals damherten. Planten eten we wel (anders kunnen we niet leven!) en we sluiten ze ook wel op (in de vensterbank), maar planten hebben toch wel het recht om te leven, niet elk plantje misschien, maar de soorten mogen niet uitsterven.
Na dit rondje filosofie hebben we de gedroogde planten van de vorige keer uitgepakt en als materiaal gebruikt voor kunstwerken. Ieder mocht zijn werkstuk meenemen, er is wel een foto gemaakt van het geheel.
En wie wel klaar was met het knutselen kon nog een spel doen. We kregen kaartjes met daarop afbeeldingen van planten, die moesten door elk groepje zo snel mogelijk gevonden worden.

Logboek 13-5-2023 13 mei 2023: Herbarium maken – eerste keer

Vandaag de eerste aanzet tot het maken van een herbarium. Daar de bloemen, planten gedroogd moeten worden kunnen we het niet in één ochtend doen.
We starten de ochtend met een terugblik op onze vorige bijeenkomst ‘Hazen en konijnen’. Een mooie tekening is gemaakt als verslag door één van de kinderen. Suzanne geeft uitleg wat een herbarium is, waar het voor kan dienen, o.a. als bron van onderzoek, herkenning en hoe we dat gaan maken.
Met groepjes, gewapend met papieren tas, gaan we de natuur in. We mogen geen planten met dikke stengels plukken die drogen te lastig en ook maar 1 plantje per soort.
Na afloop gaan we terug naar het klaslokaal waar een heel pakket kranten op ons ligt te wachten.
Voorzichtig leggen we de planten tussen de kranten. Het wordt een hele stapel. Met karton en spanbanden wordt het pakket ingesnoerd om te drogen. Wat zal het worden……
Dat gaan we over 14 dagen zien als we ermee verder gaan.

Logboek 29-4-2023 29 april 2023: Hazen en konijnen
Logboek 15-4-2023 15 april 2023: Bijentelling

Dit weekend was er de Nationale Bijentelling, een mooie aanleiding om met de Biesboschonderzoekers deze keer bijen te gaan onderzoeken. Maar wat is eigenlijk een bij? Er zijn heel veel soorten, en er zijn ook insecten die op bijen lijken maar het niet zijn, zoals wespen en sommige zweefvliegen. En hommels? Dat zijn eigenlijk ook bijen. Het gaat niet zo goed met veel bijensoorten, en dat is erg, want bijen hebben een heel belangrijke rol in de natuur, het zijn heel goede bestuivers.
Bijen houden van warm weer, dan worden ze actief. Het was deze ochtend niet heel warm, maar toch hebben we op het Griendmuseumpad flink wat bijen kunnen vangen en bekijken. Vooral hommels. Daarna werden ze natuurlijk weer losgelaten.
Een groep heeft zich ook nog beziggehouden met het verzamelen van wat smakelijke kruiden, zoals de brandnetel (ja, echt!) om er een speciale Biesboschthee mee te maken!

1 april 2023: Bos, bomen en hout

Het is 1 april, leuke dag om grapjes te maken dus, ik had helaas geen grap bedacht van te voren, alleen de ‘je-veter-zit-los’ tegen een kind met laarzen zeggen kwam voorbij. Het onderwerp van vandaag was bomen en hout, ik heb daar bos aan toegevoegd, omdat de meeste bomen en het meeste hout uit het bos komen. De bijeenkomst vond vanwege de seizoensopening van het Bezoekerscentrum plaats in de Elzen bij de Natuur- en Vogelwacht. We begonnen met een presentatie waarin het belang van bos in de wereld duidelijk werd en waar bos is op aarde. Ook werden de verschillende bostypen genoemd en wat de verschillen zijn. In West-Europa hebben we gematigd of gemengd bos. Verder werd er over bomen gepraat, welke boomsoorten we nu (in de vroege lente) kunnen herkennen en waaraan en over bomen in het algemeen. Bij hout ging het vooral over de functie van hout in de boom: stevigte en watertransport naar de blaadjes vanuit de wortels. Ook waar hout in ons dagelijks leven voor wordt gebruikt en hoeveel hout er eigenlijk wel niet is om ons heen (heel veel).
We maakten 3 groepjes en gingen opdrachtjes maken, er was een binnen en buiten opdrachtenblad. Binnen werd gekeken naar de verschillen tussen naald- en loofhout en werden er vragen beantwoord over bos, bomen en hout. Bij de buitenopdrachten moest gezocht worden naar boomsoorten en gingen we de leeftijd van bomen schatten door de omtrek op te meten en te delen door een getal. Op het einde sloten we af met drinken en een koekje.

Logboek 18-3-2023 18 maart 2023: Pietje Pijlspel

Eigenlijk zouden we het Ruige Biesboschpad gaan lopen maar helaas was dat onvindbaar, te ruig geworden. Wat dan te doen?
Het is het Pietje Pijlspel geworden, een leuke buitenspeurtocht voor kinderen door de gidsen van het centrum zelf ontwikkeld spel.
De activiteit vond plaats aan de andere kant van de weg in het bos. Vooraf was het spel uitgezet. Met behulp van kleurkaarten moesten de groepjes kinderen de pijlen van de bijbehorende kleur volgen om zo bij de opdracht te komen. Er moesten keutels herkend worden, de hoogte van een boom bepaald en zo nog een aantal andere opdrachten. Iedere opdracht had zijn eigen kleur. Was je klaar met de ene kleur dan liep je terug naar de centrale plaats om die om te wisselen voor een andere. Op een scorekaartje moest de groep zelf de gevonden uitkomsten opschrijven. Na afloop heeft iedereen geholpen om alle aanwijzingen met bijbehorende punaises weer te verzamelen en hebben we nog wat gedronken en een koekje gegeten. Het was een leuke ochtend.

Logboek 4-3-2023 4 maart 2023: Schoonmaakactie

Vandaag hebben we een vaartocht met de Sterling gemaakt naar de kano overdraagplaats van het Katse Gat naar rivier de Nieuwe Merwede. Hier zijn we vuil gaan rapen langs de oever van de rivier en de grienden die er liggen. Met grijpers, handschoenen en vuilniszakken gingen we in kleine groepjes op pad. Het leek wel een soort verrassingstocht. We kwamen van alles tegen: volle flesjes bier, een stuk stalen rails, ijzeren buizen, schoenen, PET flessen, een half volle fles mayonaise, lege emmers, een drinkglas en lipstick. Ook hebben we veel kleine stukjes plastic en touwtjes geraapt. Bij elkaar hebben we meer dan 10 zakken vuil verzameld. Het was redelijk weer, wel wat koud nog. De warme chocolademelk en een krentenbol smaakte dan ook lekker na afloop. We hebben onderweg het nest van de visarend gezien die later deze maand hopelijk weer terugkomt van zijn winterverblijf. We hebben ook een overleden bever gezien.

Logboek 18-2-2023 18 februari 2023: Braakballen pluizen

Deze keer waren we niet in het Biesboschcentrum, maar te gast bij de Natuur- en Vogelwacht Biesbosch. We mochten daar braakballen van een Kerkuil uit elkaar halen, om te kijken wat er zoal in zat. Behalve muizenstaarten en veel haar konden we veel botjes vinden. Soms lukte het uit te zoeken welk botje het was. En bij kaakjes, waar de kiezen en tanden nog inzaten, konden we ook bepalen tot welke groep de muis behoorde, een woelmuis, een spitsmuis, of een zogenoemde ‘ware’ muis.
Na afloop moest alles weer bij elkaar geveegd worden, want de braakballen waren verzameld voor onderzoek. En omdat het weer heel mooi was heeft een groot deel van de groep nog een korte wandeling gemaakt in het omringende bosgebied, de Elzen. Ik was er zelf niet bij, maar deze kinderen hadden nog een spannende ontmoeting met een iets te enthousiaste hond!

Logboek 28-1-2023 28 januari 2023: Nieuwjaarsspeurtocht

Deze keer stond de – uitgestelde – Nieuwjaarsspeurtocht op het programma.
Het was een rondje door de Zuilespolder, met op vaste punten vragen en opdrachten. Soms kon je de vragen beantwoorden door goed te kijken: hoe ziet een boerenzwaluwnestje eruit? Welke bloemen bloeien er nog in de winter? En bij andere moest je goed nadenken. Vragen over de bevers wisten de meesten wel te beantwoorden, maar wat eet nu eigenlijk een nijlpaard? En dan waren er de vragen over eerdere activiteiten: welke vissen hebben we hier vorig jaar ook al weer gevangen?
Na afloop hebben we nog wat gedronken, en konden we weer naar huis. Misschien heeft iemand nog meegedaan aan Nationale Tuinvogeltelling, die ook dat weekend was?

Logboek 14-1-2023 14 januari 2023: Vetbollen en pindasnoeren

Het was de eerste bijeenkomst in het nieuwe jaar, en we hebben al jarenlang de gewoonte dat we dat vieren met een Speurtocht. Nou ja vorig jaar was er een quiz, maar dat was omdat we niet naar het Biesboschcentrum konden komen.
Bart had een mooie speurtocht voorbereid, maar helaas, wat ons bijna nooit overkomt: het weer gooide roet in het eten. Regen, regen, regen. Na razendsnel overleg hebben we de plannen omgegooid: deze keer bleven we binnen om vetbollen en pindasnoeren te maken. Dat stond eigenlijk voor over twee weken op het programma. Wie dat wilde kon nog een spel spelen (dierenbingo!) of buiten in de plassen stampen.
En die speurtocht? Die houden we tegoed, de volgende keer.

10 december 2022: Werkochtend

Op zaterdag 12 november werd er weer hard gewerkt. Er moest een rijtje knotwilgen geknot worden, en de takken moesten naar het Beverbos gesleept worden, waar ze als voedsel voor de bever kunnen dienen. Een mooi klusje voor de Biesbosonderzoekers!
In het Beverbos leefden ooit twee bevers achter een omheining. Die bevers zijn er niet meer, de omheining is er nog wel maar is niet echt dicht meer. En zo kan het gebeuren dat er af en toe toch weer een bever in dit gebied gesignaleerd wordt. Er is een vijver, dus misschien gaat de bever er wel weer eens een burcht bouwen!
Het was best koud die ochtend, maar gelukkig was er halverwege een warme beker chocolademelk voor iedereen. Rien en John, die ons vertelden wat we precies moesten doen, waren erg tevreden met wat we gedaan hebben!

!– Logboek 26-11-2022 26 november 2022: Egelhuisjes bouwen

De egels gaan beginnen aan hun lange winterslaap tot aan april/mei. Tijdens deze winterslaap moeten ze natuurlijk beschut en veilig kunnen schuilen tegen de gure weersomstandigheden en roofdieren zoals vossen en roofvogels. Daarom hebben we met takken en bladeren meerdere egelhuizen gebouwd. De ene nog groter dan de ander!

Logboek 12-11-2022 12 november 2022: Natuurkunst en Knutselen

Kunst vind je niet alleen in musea, maar overal om je heen. Daar gingen we deze bijeenkomst naar opzoek. Mooie dauwdruppels, prachtige weerspiegelingen en bijzondere vormen werden vastgelegd vanuit verschillende perspectieven. Sommige van deze foto’s kun je terugvinden in de nieuwsbrief.
Daarnaast hebben we kunst gemaakt met gevonden schatten uit de natuur; gekleurde bladeren en bessen werden gebruikt om verschillende vormen of dieren te maken.

Logboek 4-6-2022 29 oktober 2022: Nacht van de nacht

In het kader van Nacht van de Nacht startte onze bijeenkomst om 17.30 uur. Schipper Thon voer ons met de Sterling naar de “Steenen keet” op het Griendmuseumpad. Onderweg hoorden en zagen we een ijsvogel en heeft de schipper ons een beverburcht laten zien. Op de boot is het verhaal verteld van Aaike, de jonge griendwerker, die als ventje van 12 jaar van school af moest om zijn vader te gaan helpen in de griend.
Vroeger toen de grienden nog goed onderhouden werden en het wilgenhout geoogst werd was de “Steenen keet” een onderkomen van de griendwerkers. Zij verbleven hier van maandag tot zaterdag.
Bij de keet aangekomen stond Leen, als griendwerker gekleed, ons op te wachten. We volgden hem de keet in waar bij het vuur en brandende olielampjes Sjaak, ook in griendtenue, ons het harde leven van de griendwerkers heeft verteld. De kou in de winter en voortdurende aanwezigheid van ratten die hun eten wilden stelen, afschuwelijk.
We hebben hun gereedschap en schoeisel kunnen zien. Op zolder is het grote bed getoond waarin de griendwerkers sliepen. De kinderen hebben de bedden getest, beetje hard was de conclusie.
Buiten, waar het inmiddels al geheel donker was, is de boot Phija bezocht. Met deze boot werden takkenbossen afgevoerd. Het vooronder is, met verlichting van de telefoon, getoond. In deze kleine ruimte konden de schipper en zijn knecht slapen.
In het donker zijn we teruggelopen naar de steiger tegenover het Biesboschcentrum. Dat was voor sommigen best spannend. We hebben overvliegende ganzen gehoord en gezien. Met een roeiboot zijn we weer naar de vaste wal gebracht waar om 20.30 uur de ouders stonden te wachten. Het was een leuke tocht.

Logboek 15-10-2022 15 oktober 2022: Vogeltrek

We kwamen vandaag eens samen in een ander stuk van de Biesbosch, namelijk de Nieuwe Dordtse Biesbosch. Een stuk nieuwe natuur dat het deel van de Biesbosch rondom het Biesboschcentrum (dit heet oorspronkelijk de Sliedrechtse Biesbosch) verbindt met de Dordtse Biesbosch (nabij de Moerdijkbrug) en de binnenstad van Dordrecht. Tot 2017 was dit gebied landbouwpolder, vanaf 2019 is het in gebruik genomen als ‘nieuwe natuur’. Vooral vogels hebben het snel ontdekt. Juist nu in het najaar is het een interessant gebied om vogels te observeren.
We kwamen met zo’n 10 kinderen en 4 begeleiders rond 10 u. samen, midden in het gebied. Gewapend met verrekijkers en telescoop zijn we met twee groepen het gebied ingegaan. Helaas begon het al snel te regenen. Hierdoor lieten we ons niet uit het veld slaan. We zagen veel vogels, zoals krakeenden, watersnippen, zilverreigers, lepelaars, blauwe reiger, Canadese gans, wintertalingen, grauwe gans, meerkoeten en waterhoentjes. Ook hebben we een nieuw soort eend ontdekt, de handstand-eend. Nou ja, ontdekt, die bestond al wel, maar heette voorheen de wilde eend. Doordat hij in het water steeds een soort handstand leek te maken hebben de kinderen deze soort een nieuwe naam gegeven. Het was een leuke tocht in een gebied waar veel kinderen nog niet eerder geweest waren.

Logboek 1-10-2022 1 oktober 2022: Paddenstoelen

De vorige keer ging het over de kleine beestjes, en hun rol als opruimers in de natuur. Deze keer was een andere groep opruimers aan de beurt: de paddenstoelen!
Paddenstoelen zijn eigenlijk schimmels. Waar je een paddenstoel ziet zit altijd onder de grond, of in hout waar de paddenstoel op staat, een netwerk van schimmeldraden. Deze draden halen hun voedsel uit dode plantenresten, die ze op die manier opruimen. Soms leeft de schimmel ook samen met de boom, en wisselen ze de stoffen uit die ze van elkaar nodig hebben. Heel soms leven ze op levende bomen die daarvan dood kunnen gaan.
Paddenstoelen zijn eigenlijk de sporenmakers van de schimmels, die zorgen voor de voortplanting. Ze kunnen er heel verschillend uitzien, en dat was dan ook de opdracht voor buiten: probeer zoveel mogelijk verschillende vormen, die op een werkblad staan, te vinden. Er stonden er genoeg! Maar niet de paddenstoel van het jaar 2022, rood met witte stippen, de Vliegenzwam. Daarvoor zul je naar bossen moeten met veel berken of dennen!

17 september 2022: Bodemdieren

De groep bodemdieren is ontzettend divers, bijvoorbeeld kleine zoogdieren zoals muizen, maar ook insecten, geleedpotigen en spinachtigen. We hebben ze gezocht in de grond, onder bladeren, onder boomschors en tussen dode takken. We hoefden hiervoor niet ver te lopen, want in het beverbos waren er al ontzettend veel te vinden! We hebben alle beestjes onder de microscoop bekeken en daarna weer teruggezet in de natuur.

Logboek 3-9-2022 3 september 2022: Waterbeestjes

Voor het eerst na de zomervakantie kwamen we weer bij elkaar. Omdat er kinderen gestopt zijn, en we niet meer echt een wachtlijst hebben, waren we met niet zoveel.
Het onderwerp was: waterbeestjes. Met schepnetjes werden ze uit het water gevist, in plastic bakken met water gezt, bekeken en weer teruggezet.
Er werden heel veel Bootsmannetjes gevangen, dat zijn wantsen (lijken een beetje op kevers) met grote poten om mee te roeien. Ze heten ook wel Rugzwemmers, want ze zwemmen met de buik naar boven.
Verder vingen we ook larven van haften, libelle-larven, visjes (waaronder een modderkruiper) en rivierkreeften. En natuurlijk een hoop waterslakken.

18 juni 2022: Afsluitende bijeenkomst in Brabant

Alweer de laatste bijeenkomst van dit seizoen, wat is de tijd toch weer snel gegaan! De laatste bijeenkomst werd georganiseerd door Peter en was extra lang; van 9:30 tot 13:00. We gingen naar de Brabantse Biesbosch en bezochten het museum. De overtocht met de pont werd gedaan in een aantal auto’s van de begeleiding en met auto’s van een aantal ouders. Aan de Brabantse kant werd de groep in tweeën gesplitst, de ene helft reed door naar de Pannenkoek en de andere helft werd afgezet in de bocht vanaf de pont naar het
museum.
De groepen kwamen tegelijkertijd aan bij het museum en daar hebben de kinderen zich goed vermaakt. Na het museum zijn we gaan lunchen op de picknickbanken bij de Pannenkoek. De groepen wisselden van begeleiding en liepen de route die ze nog niet gelopen hadden. Rond kwart voor 1 namen we de pont terug naar de Kop van ’t Land waar de kinderen werden opgehaald door de ouders. De laatste bijeenkomst van het seizoen was ook de laatste bijeenkomst van Peter als begeleider van de Biesboschonderzoekers. Heel erg bedankt voor je inzet bij de groep de afgelopen 18 jaar Peter!

4 juni 2022: Wereldmilieudag

De natuur is mooi om naar te kijken, daarvoor komen we graag naar de Biesbosch. Maar wat heeft ons handelen voor invloed op de balans in de natuur en alle soorten die er in zouden kunnen leven?
Sinds 1974 wordt jaarlijks op 5 juni de Wereldmilieudag gehouden door de Verenigde Naties.
In 1972 is er door ‘De club van Rome’(een groep wetenschappers en mensen die zich zorgen maakte over het milieu) een belangrijk rapport gepubliceerd: Grenzen aan de groei. Hiermee wilde men mensen meer bewustmaken van de wisselwerking van 5 factoren die het meeste effect hebben op het milieu: bevolkingsgroei, het maken van voedsel, industrie, vervuiling en het gebruik van stoffen waar we energie en allerlei apparaten van maken.
Met de groep hebben we stilgestaan bij wat we met elkaar allemaal al over weten over deze thema’s. We hebben naar een aflevering van Klokhuis gekeken waarin werd uitgelegd wat je ‘ecologische voetafdruk’ is. Daarna zijn we een tour gaan maken langs verschillende begeleiders die verspreid in het gebied achter het Biesboschcentrum zaten. Bij elke begeleider hebben we discussie gevoerd en ideeën uitgewisseld over een bepaald thema.
De thema’s waren: Kopen, Wonen, Eten en Vervoer. Zo hebben we gekeken hoeveel aarde er nodig is als een groepje allemaal een Big Mac zou willen eten, waarom je biologisch eten zou willen eten, hoe je natuurvriendelijk kunt reizen als je op vakantie wilt gaan en waarom isolatie belangrijk is. Iedereen vulde in wat hij op elk thema belangrijk vindt om te doen. Wil je nog meer weten over het thema van deze bijeenkomst: kijk op https://www.hetklokhuis.nl/dossier/164/voetafdruk.

< Logboek 21-5-2022 21 mei 2022: Nieuwe soorten in de Biesbosch

We hebben tijdens deze bijeenkomst niet alleen kennis gemaakt met de nieuwe soorten in de Biesbosch, maar ook met de nieuwe boswachter! Met een boot zijn we een heel stuk gaan varen, onderweg hebben Susanne en boswachter Harm verteld over nieuwe soorten waar we wel blij mee zijn, zoals de otter, nieuwe soorten waar we minder bij mee zijn, zoals de Amerikaanse rivierkreeft en mogelijk nieuwe soorten in de toekomst, zoals de raaf en de wolf. Tijdens het varen hebben we het visarendennest gezien, met visarend! En tijdens de wandeling heeft een van de groepen ook nog een zeearend gespot! Bij terugkomst was er nog wat tijd over en hebben we de groep weer in twee groepen gedeeld, 1 groep ging nog een wandeling maken, de andere groep heeft tijdens de tekenopdracht een nieuw fantasie Biesboschdier getekend.

Logboek 7-5-2022 7 mei 2022: Vogels, nestjes en eieren

Vandaag stond het onderwerp vogels, nestjes en eieren op het programma. Bart en Channah hadden de begeleiding. De bijeenkomst begon met een interactieve presentatie waarbij verteld werd over alle verschillende soorten nestjes en welke materialen daarvoor gebruikt werden door vogels. Deze leerzame informatie was handig om te onthouden, omdat er in de buitenopdracht vragen hierover terugkwamen.
Na de presentatie werden er buiten groepjes gemaakt. Channah had een hoop werk gestoken in een heel leuk spel; een soort ganzenbord. Met op het ganzenbord vraagtekens en uitroeptekens. Als een kind op een vraagteken kwam werd er vanuit het vragenboekje een vraag beantwoord. Bij een uitroepteken werd er een opdracht uitgevoerd door het hele groepje. De opdrachten waren erg verschillend, bijvoorbeeld: bouw zelf een vogelnestje, loop 10 minuten rond en kijk of je vogelnestjes kan zien, ga vogels spotten door naar de lucht te kijken, en nog veel meer leuke opdrachten. Het was weer een geslaagde bijeenkomst!

Logboek 16-4-2022 23 april 2022: Bijen en hommels

Tijdens de introductie hebben we van Tom geleerd hoe belangrijk bijen en hommels zijn voor de natuur. Ook heeft Tom het verschil uitgelegd tussen een bij, hommel, zweefvlieg en wesp. Daarna zijn we naar buiten gegaan om bijenhotels te maken. Sommige kinderen wisten nog van de vorige keer hoe dat moest, sommige hadden hem zelfs nog thuis hangen! Voor anderen was het nieuw, maar zij werden gelukkig goed geholpen door de meer ervaren kinderen.
Ook hulpbegeleider Channah heeft heel goed geholpen. Zij heeft heel veel takjes en rietstengels op maat zitten knippen en zagen.

9 april 2022: “Sassisch” eieren kleuren

Eigenlijk zouden we deze keer gaan kanoën, maar de weersvoorspellingen waren begin die week zo slecht dat we dat maar geannuleerd hebben.
In plaats daarvan hebben we eieren gekleurd. Dat past goed bij het seizoen, de lente. Veel vogels hebben al eieren, en er lopen zelfs al hier en daar ganzenkuikens rond.
Het kleuren ging niet met gewone verf. De eieren werden eerst in een bedje gelegd van bladeren en bloemen van planten. Die we natuurlijk eerst zelf buiten moesten verzamelen! Daaromheen kwamen een paar uienschillen, en daaromheen weer een doekje. Dat werd dichtgebonden, en het ingepakte ei werd vervolgens een kwartier gekookt in water met koffiedik. Het resultaat was en gekleurd ei, met soms, als het goed gelukt was, met afdrukken van de plantjes waar het ei in gelegd was.

Logboek 26-3-2022 26 maart 2022: Vuil rapen

Vandaag hebben we een vaartocht met de Sterling gemaakt naar polder De Huiswaard. Hier hebben we vuil geraapt langs de oever van de rivier de Nieuwe Merwede. Met grijpers, handschoenen en vuilniszakken gingen we in kleine groepjes op pad. Het leek wel een soort verrassingstocht. We kwamen van alles tegen: een kaasschaaf, veel touw, visdraad, flessen, veel zwerfplastic, maar ook een barbiepop. Bij elkaar hebben we 9 zakken vuil verzameld. Het was prachtig weer, echt voorjaar. We kregen het er warm van in het zonnetje. We zagen onderweg een kraanvogel hoog over de Biesbosch vliegen, kwamen al Pinksterbloemen tegen, hebben het nest van de visarend gezien en zagen een bever z’n burcht inkruipen.

Logboek 12-3-2022 12 maart 2022: Werkochtend

Op deze zaterdagochtend zijn we weer hard aan het werk geweest.
Onze vorige werkochtend hadden we wilgen geknot. Ook de wilgen waar we nog niet aan toegekomen waren zijn inmiddels geknot.
Maar nu lag er een enorme berg hout. Dat hebben we weggesleept, op aanwijzing van Rien en John. Een deel ging naar het Beverbos, en van een deel hebben we houtrillen gemaakt. Dat zijn dichte stapels takken waar dieren in kunnen schuilen, zoals de bunzing, of muizen. Ook voor sommige insecten komt er zo nieuw leefgebied. En vogels als het winterkoninkje kunnen er nestjes in maken.
Na twee uur was er heel wat werk verzet, en zo konden we tevreden weer naar huis.

Logboek 26-2-2022 26 februari 2022: Bomen en boomknoppen

Deze keer hebben we gekeken naar winterkenmerken van bomen. In de zomer herken je een boom het gemakkelijkst aan zijn bladeren, maar die zitten er in de winter niet aan!
Maar waar kun je de boom dan wel aan herkennen in de winter? Nou, je kunt letten op de manier waarop de takken aan de boom zitten, of op de bast, maar vooral op de knoppen. En soms zie je een boom die al in bloei staat. Of eentje met nog vruchten van het jaar ervoor.
Deze ochtend was er eerst een korte uitleg waarom een boom eigenlijk zijn bladeren verliest. En hoe het komt dat de bladeren dan een andere kleur krijgen.
Buiten zijn we met herkenningskaarten en opdrachtvellen aan de slag gegaan. De meeste van de bomen die gezocht moesten worden zijn ook gevonden, en herkend.

Logboek 12-2-2022 12 februari 2022: Winter!

Eindelijk konden we weer fysiek bij elkaar komen na een paar maanden online de bijeenkomsten voortgezet te hebben. Vandaag stond het thema winter op het programma.
Het weer paste niet helemaal bij het thema van de dag; blauwe lucht, de zon scheen en het was niet koud. Het veld achter het centrum was wel wit door de nachtvorst, maar na enkele minuten in de zon was dit alweer verdwenen.
We begonnen de bijeenkomst met tikkertje om de kinderen ‘warm’ te krijgen. Na een paar rondes werden er 4 groepjes gemaakt en elk groepje kreeg een opdrachtenvel met daarop vragen die beantwoord moesten worden en 2 foto-opdrachten waarbij de kinderen iets moesten uitbeelden over de winter.
Aan het eind verzamelden we bij de picknickbank en maakte ieder groepje een kruiswoordpuzzel en kregen de kinderen wat te drinken en een koekje. Ondertussen werden de punten opgeteld en werd de winnaar bekend gemaakt: het groepje van Hans had de meeste punten verzameld!

Logboek 29-1-2022 29 januari 2022: Tuinvogeltelling

In natuurgebieden, en in het buitengebied, worden vaak de vogels geteld, door vogelaars. Om te kijken of het nog goed met ze gaat. Maar wie telt de vogels in de tuinen?
Dat doen de mensen zelf. Een keer per jaar is het een weekend lang Tuinvogeltelling.
En daar hebben we ook aan meegedaan. Op zaterdagochtend, 29 januari. Een half uur lang hebben we bijgehouden hoeveel vogels er in de tuin zitten. We deden dit vanuit ons eigen huis, en hielden contact via Skype.
De resultaten hebben we bij elkaar gelegd. Het meest hebben we de Koolmees gezien, op de tweede plaats stond de Huismus en op de derde de Ekster.
Landelijk stond op nummer 1 de huismus, op 2 de koolmees, en op 3 de merel.

15 januari 2022: Nieuwjaarsquiz

De eerste van bijeenkomst van 2022! De traditie is om elk nieuwjaarsbijeenkomst een speurtocht te organiseren met onderweg vragen. Maar door corona kan dit nu even niet en dus hebben we besloten om een Nieuwjaarsquiz te organiseren online en via Kahoot. Na het succes van de editie van vorig jaar konden we niet anders dan dit jaar beginnen met de Nieuwjaarsquiz 2.0!
Om 10:00 komen we samen in Skype. Na wat technische problemen, niet iedereen zag mijn gedeelde scherm konden we uiteindelijk 20 minuten later dan gepland van start gaan. We begonnen met een presentatie, eerst werd het logboek opgelezen door Niels over het wilgen knotten van 13 november 2021, onze voorlaatste bijeenkomst.
Daarna was het tijd voor de kinderen om hun natuurervaringen te delen. Er werden verhalen verteld over een gewonde zwaan die was gevonden en iemand had een lijster in de tuin gezien. Ik had ook allerlei leuke natuur weetjes opgezocht en deze gepresenteerd.
Toen was het tijd voor de quiz, 30 vragen. Na een spannende strijd kwamen Rein en Wies als winnaars uit de strijd. Op plek 2 kwam Joris en op plek 3 Rohan. De podiumplaatsen verdienen eeuwige roem! Iedereen vond het een leuke bijeenkomst ondanks dat deze online was en de quiz viel ook in de smaak!

Logboek 13-11-2021 13 november 2021: Knotten

Tijdens deze bijeenkomst zijn de Biesboschonderzoekers en de leiding aan het werk gezet! Naast het Biesboschcentrum was er een veldje met knotwilgen die enorm waren uitgegroeid en daarom aan onderhoud toe waren. De hele ochtend klonken er zaaggeluiden en regelmatig werd er: “VAN ONDEREN!!!” geroepen. Hoewel het al best fris was, werden de jassen toch uitgegooid, want van zo hard werken kregen we het warm. De vrijwilligers van de knotwilg-ploeg waren ontzettend blij met onze hulp.

Logboek 29-10-2021 29 oktober 2021: Met de Biesboschonderzoekers naar de sterren

Op 29 oktober werd met de Biesboschonderzoekers de sterrenwacht bezocht.
Voor dit bezoek moesten we wel de nodige problemen overwinnen. Een deel van de groep moest door Corona quarantaine thuis blijven en enkele kinderen waren op vakantie.
De overgebleven groep had door de afsluiting van de N3 erg veel moeite om de sterrenwacht te bereiken. Eenmaal aangekomen kreeg de helft van de overgebleven groep eerst uitleg in de filmzaal over Mars. Het was erg goed om te zien hoeveel jullie al weten ! Hierdoor konden er verschillende leuke discussie ontstaan met de vrijwilliger van de sterrenwacht. Een mooi voorbeeld was de discussie over de vraag waarom er mensen zijn die een Tesla in een raket de ruimte in sturen. Wil je daar meer over weten kijk dan bijvoorbeeld op https://www.youtube.com/watch?v=_2Xkiu2uxi0.
Hierna volgde een bezoek aan de koepel met de telescoop. Helaas was het buiten nog steeds bewolkt waardoor de sterren of de maan niet zichtbaar waren en we het moesten doen met de fijne uitleg en het bekijken van de toppen van de bomen. Met wat fantasie groeien die toch echt wel tot in de hemel. Enthousiast ging iedereen naar huis om het weekend te vieren.

22 februari 2020: Hazen en konijnen

De bijeenkomst werd verzorgd door Peter, Channah en Bart. Peter kon er niet bij zijn, maar heeft geholpen bij de voorbereiding.
We begonnen met een presentatie, waarin we het hoge water van de afgelopen tijd ook even hebben behandeld. Het tweede gedeelte ging over hazen en konijnen.
Buiten gingen we een heel stuk lopen, helaas zag ons groepje geen hazen of konijnen. In een ander groepje werd wel iets gezien!
Op het eind deden we tikkertje op het grasveld achter, we dronken nog iets met een koekje.

8 februari 2020: Sterrenwacht Mercurius

Deze keer waren we niet op onze vast stek, het Biesboschcentrum, en niet op onze gewone tijd. Deze avond zijn we te gast geweest bij sterrenwacht Mercurius, en sterren kijken, dat doe je natuurlijk ’s avonds.
Helaas was het die avond bewolkt. Maar ook binnen was er genoeg te beleven. In een presentatie kregen we enorm veel informatie over ons Zonnestelsel, mat al zijn planeten, maantjes en ringen.
Daarna konden we de tenstoonstelling bekijken, en tenslotte konden we in de koepel bovenop de sterrenwacht de prachtige oude sterrenkijker bewonderen. Een cadeautje van de Zeevaartschool in Rotterdam.
Toen de eerste kinderen alweer naar huis begonnen te gaan, brak zowaar de hemel een beetje open, zodat sommigen toch nog de – bijna volle – maan hebben kunnen bewonderen! Venus was toen al achter de bomen verdwenen.

25 januari 2020: Tuinvogeltelling

Vandaag deden we mee met de Tuinvogeltelling, niet op die officiële manier, maar we telden in ieder geval wel vogels! We begonnen met een presentatie over tuinvogels en wat we die ochtend zouden gaan doen. In de presentatie vertelde ik wat over de meest voorkomende tuinvogels in Nederland.

Na de presentatie verdeelden we de groep in drieën. Een groepje ging pelpindasnoeren maken, een ander groepje ging vogels tellen op een vaste locatie en het derde groepje ging vogels tekenen door een kaartje uit de tas te trekken met daarop namen van tuinvogels.

11 januari 2020: Fotospeurtocht

14 december 2019: Egelhuisjes maken

Egels gaan, wanneer het buiten koud wordt, in een winterslaap. Tijdens deze bijeenkomst gingen we de egels een handje helpen door geschikte onderkomens voor ze te bouwen. Dit deden we niet door zomaar een berg bladeren bij elkaar te harken, maar door echt vakmanschap te leveren. Compleet met een taakverdeling een bouwontwerp en een van te voren gekozen locatie gingen we in drie groepen op pad. Na een paar uur hard werken stonden er drie nieuwe egel-villa’s in de Biesbosch. Volgend keer gaan we heel voorzichtig een kijkje nemen.

30 november 2019: Vaartocht en Wandeling Oude Kat – Huiswaard

Het goede nieuws voor vandaag was dat er te weinig vuil zou liggen om vuil te gaan rapen. Tocht zijn we gaan varen. Het bleek een prachtige winterse ochtend, met zon en mist boven het water en bijna windstil. We hadden geen last van kou. Al direct zagen we beversporen. Spannend werd het even toen de motor van de boot even niet meer aansloeg, maar de schipper heeft dat kunnen fixen. We hebben een mooie wandeltocht gemaakt langs de Nieuwe Merwede. Er werden verhalen vertelt van mensen die in de Tweede Wereld oorlog tussen bevrijd (Noord-Brabant) en bezet gebied (Zuid-Holland) met bootjes heen en weer voeren met medicijnen, onderduikers en meer. We zijn meer te weten gekomen over waarom er zoveel water in de Biesbosch kan verzamelen (waterberging voor als er hoge waterstanden zijn) en Bart heeft een fles met brief gevonden met een telefoonnummer. We hebben contact en begeleider hans heeft in zijn beste Duits gesproken met de man die de fles in Karlsruhe inde Rijn heeft gegooid. Hoe het telefoonnummer in de brief terecht was gekomen wist hij zelf niet … Een prachtige tocht waarbij we het vuil dat we zijn tegengekomen ook nog even hebben meegenomen (toch nog 2 vuilniszakken vol). De chocolademelk en beverkoeken smaakten heerlijk.

16 november 2019: Geschiedenis

Hoe was het vroeger in de Biesbosch? Door middel van een quiz werden enkele jaartallen en belangrijke gebeurtenissen besproken. De Biesboschonderzoekers leerden bijvoorbeeld dat er zo veel water in de Biesbosch is vanwege de Sint Elizabethsvloed en dat er tijdens de tweede wereldoorlog veel onderduikers verstopt zaten in de kreken, omdat de Duitse soldaten daar liever niet kwamen. Maar om echt te weten hoe het vroeger in de Biesbosch was hebben we een tijd reis gemaakt. Drie groepjes gingen terug in de tijd en een groepje kreeg de kans om in de toekomst te kijken. Aan het einde van de bijeenkomst presenteerde elk groepje, in de vorm van een toneelstuk, wat mensen in de Biesbosch deden rond het jaar 1000, 1422, 1944 en 2119. En de begeleiders deden natuurlijk gewoon mee, zo was Hans een rover die van de boeren probeerde te stelen en probeerde Susanne voedsel naar de onderduikers te brengen zonder dat Duitse soldaat Patricia dit zag.

2 november 2019: De vos

Het is zaterdag 2 november als we weer een Biesbosch onderzoekers bijeenkomst hebben. Vandaag is er aandacht voor een mooi Nederlands roofdier de vos!
Dat klinkt wat vreemd want we zouden toch afval gaan ruimen? Maar door de lage waterstanden is er gelukkig nog niet viel op de oever van het nationaalpark aangespoeld.
De vos dus , de schrik van veel houders van kippen en ganzen. En toch zien we dat het best goed gaat met deze sluwe jager. Ook in de Biesbosch en zelfs in de Merwelanden en in de stad Dordrecht zelf komt hij steeds meer voor. Vandaag leren we hoe ze er uit zien , hoe groot ze zijn en hoe we de sporen in de natuur terug kunnen vinden.
Buiten gaan we proberen de sporen van de vos terug te vinden dat lukt helaas niet. Wel komen we veel sporen van reeën , hazen, konijnen en de bever tegen. En geloof het of niet die laatste (de Bever) komen we ook echt tegen! Traag zwemt de bever die dag minuten lang vlak voor ons rond! Wauw!

19 oktober 2019: Hutten bouwen

Vandaag gingen we hutten bouwen. We begonnen met een korte presentatie over het hout wat we gingen gebruiken, namelijk wilgenhout. De opkomst was niet zo hoog, dus verdeelden we de groep in twee groepjes. Van te voren hadden we hout geregeld bij Drechtwerk wat we konden gebruiken bij het bouwen van onze hutten. De ene groep bouwde hun hut in het bos en gebruikten bomen in de omgeving als steunen voor hun hut. De andere groep bouwde in een open veldje, er lagen grote blokken hout die gebruikt werden als lage muurtjes. Na een tijdje stevig door gebouwd te hebben, waren te hutten klaar. We keken bij elkaars hutten en braken gezamenlijk de hutten weer af, zodat Drechtwerk het hout gemakkelijk weer mee kon nemen.

5 oktober 2019: Natuurkunst

Vandaag hebben we een fotoschilderij gemaakt. Niet zomaar een fotoschilderij, maar een hele bijzondere. Met een foto van zichzelf en buiten verzamelde natuurproducten, zoals bladeren, stokjes en zand zijn er door de kinderen ware kunststukken gemaakt. Erg creatief en geslaagd!